LEGASTENİ NEDİR?

* Legasthenie bzw. Lese-Rechtschreibstörung bezeichnet gravierende Schwierigkeiten beim Erlernen des Lesens und/oder Schreibens.

LEGASTENİ NEDİR?  Okuma yazma zorluğu, danseden, takla atan harfler…matematikte bir türlü fark edilemeyen sayılar, yapılan işlerle düşünülenler arasındakilometrelerce farklar…bir yandan da zeki, yaratıcı çocuklar…

Okuma yazma zorluğu, danseden, takla atan harfler…matematikte bir türlü fark edilemeyen sayılar, yapılan işlerle düşünülenler arasında kilometrelerce farklar…bir yandan da zeki, yaratıcı çocuklar…

LEGASTENİ (DİSLEKSİ), BEYNİN SEMBOLLERİ FARKLI ALGILAMA ÖZELLİĞİDİR.

Harfler ve sayılar görüldüğünde değişik algılanır, konsantrasyon azalır çocuk kendisini bir karmaşanın içinde bulur.

Öğrenme kalitesi bozulur, okuma korkusu sosyal korkuya bile dönüşür…

Legasteni kalıtımsaldır, genlerle gelir.

Zeka ile ilişkisi hiç yoktur.

Albert Einstein, Wolfgang Amadeus Mozart gibi dehalar da ünlü legastenler arasındadır.

WHO (Dünya Sağlık Örgütü) dünya nüfusunun % 15 ini legasten olarak tanımlıyor...
Legastenler genelde yaratıcı olurlar…

Okuma yazma güçlüğü (disleksi) ve matematikte zorlanma (diskalkuli) erken fark edildiğinde, belirli egzersizlerle bir çocuğun legasteni ile başa çıkması ve özgüveni zedelenmeden öğrenme motivasyonunu kazanması mümkün olabilmektedir.

Legasteni ömür boyu vardır, çünkü genlerle gelmiştir, ancak çocuk kendisi için özel öğrenme stratejileri geliştirerek legasteniyi yenebilir.

Bu da algılama çalışmaları, dikkat terapisi, beden farkındalığının geliştirilmesi, yönelme, semptom trainingi gibi düzenli pedagojik ve psikolojik çalışma programları sonucu oluşur.

Terapide sabırlı olmalı ve çocuğa güven verilmelidir.

Çocuğun önce algılama haritası çıkarılır ve algılama egzersizleri her çocuk için özel ve bireysel hazırlanır, çünkü burada şablon yoktur.

Terapi metodları açıktır ve her çocuğa göre değiştirilebilir.

Ancak legasteniyi “okuma yazma yetersizliği” ile karıştırmamak gerekir.

Zihinsel yetersizlik, psişik travmalar veya öğrenme yanlışlığı ile gelişmiş “okuma yazma yetersizliği” daha farklı bir çalışma gerektirir.

Oysa legastenide görsel ve işitsel algılama ve bedensel yönelme egzersizleri önceliklidir.

Algılama düzeltilmeden harflere ve sayılara geçilmesi terapiyi başarısız kılar.

Legasteni zamana bırakılamaz.

En geç ilköğretimin başında müdahale edilmelidir.

Özgüven ile harf ve sayı korkusu yenilmeli, sosyal korkuların ve beceriksizlik fobisinin önüne geçilmelidir.

En büyük destek bu konuda bilgili, hoşgörülü ve de sabırlı öğretmenlerden beklenmelidir.

Bir ekip çalışması ile çocuk yıpranmadan ve psişik bunalımlara girmeden bu zor evreyi atlatabilir.

Terapist, anne baba ve sınıf öğretmeni uyum içinde çalışarak bu zeki ve yetenekli çocukların başarılı geleceklerini programlamalıdırlar.

Ve de çocuk… “Ne mutlu bana… iyi ki legastenim!…” diyebilmelidir.

.     İNCİ ÖZKORAY, Psikolog

https://www.aktuelpsikoloji.com/legasteni-nedir-5203h.htm

 

LEGASTENİK ÇOCUKLAR

LEGASTENİK NEDİR?

·       Çocuğun gelişimi normaldir ama okulda başarısızdır.

·       Öğrenme güçlüğü çeken bir çocuğun durumu, zeka geriliğine, geçirilmiş beyin travmasına veya herhangi bir hastalığa bağlı değilse yani çocukta yazma, aritmetik, okuma ve heceleme becerileri birlikte anlamlı derecede bozulduğu halde bozukluğun nedeni zekada gerilik veya yetersiz eğitimden kaynaklanmıyorsa LEGASTENİK bir çocukla karşı karşıya olabilirsiniz.

·       Düşünsel hızları, onları eyleme geçiren hızlarından, yani hareketlerinden daha fazla olduğundan etraflarını farklı algılayan LEGASTENİK çocuklar herhangi bir hastalık ya da bozukluğu sahip değildir.

·       Legastenik çocuğun gelişimi normaldir ama okulda başarısızdır.

·       Anlatılanları aklında tutamaz, herkesin anladığını anlayamaz ve kelimeleri karıştırır.

·       Harfleri ters yazar, yazısı çok kötü ve dağınıktır, kelimeyi eksik ve yanlış yazar.

·       Rakamların yerini karıştır, işaretleri karıştır, çarpım tablosunu öğrenemez.
ÖĞRENME ZORLUĞU ÇEKEN LEGASTENİKLERİN ÖZELLİKLERİNDEN BAZILARI:
-Teknik konularda üstün yetenekler sergileyebilir.
-Konuları karşılarındakilere sabırla, anladıklarından emin oluncaya kadar izah ederler.
-Anlatım ve izah yetenekleri gelişkindir.
-Adalet duygusu diğer insanlara oranla çok daha fazla gelişmiş olur.
-Legastenik bir insan ömür boyu sadık bir arkadaştır.
-Çok yaratıcıdırlar.
LEGASTENİ NE BİR HASTALIK, NE BİR BOZUKLUK NE DE BİR ÖZÜRDÜR.
Bir legastenikte var olan aşağıda sayılan yetenekler değerlendirilebilirse, o legasteniklerin başarmaması için neden kalmaz.
-Beyindeki farklı algılama duyularını, yeteneklerini üretken bir şekilde kullanabilmesi
-Çevrelerini normalden daha bilinçli bir şekilde algılayabilmeleri
-Merak ve araştırmacı ruhlarının normalin üstünde olması
-Düşünceleri kelime düzeyinde olmayıp, resimler düzeyinde olması
-Düşünce ve hafızalarını gerçekmiş gibi algılamaları
-Düşünce ve duyu organlarının çok hızlı çalışması
-Çok canlı fantezi yeteneklerinin olması.
LEGASTENİNİN BELİRTİLERİ
Legastenik çocuklar emekleme dönemini ya hiç yaşamamış ya da çok kısa yaşamışlardır.

·       Bu kısa emekleme dönemi diğer çocuklardan da farklıdır.

·       Bunlar genellikle geriye veya yana doğru emeklerler.

·       Eğer bu şekilde emekleyen bir çocuğun anne ya da baba tarafında da Legasteni olanlar var ise bu çocukların legastenik olma ihtimali yüksektir.
ALGILAMA KUSURLARI:
-El-göz koordinasyonu, şekil-zemin, şekil değişmezliği, şekillerin uzaydaki pozisyonu ve uzay ilişkileri.
-Bazı harfler arasındaki farkı algılayamama.
-Bazı harf, resim gibi şekilleri yani sembolleri hafızaya almadaki farklılığı sonucu okuma yazmada hatalara neden olur.
-Legasteni genellikle genetik faktörlere bağlı olmasına rağmen, geç konuşanlarda ve solaklarda sık görülür.

.                KAYNAK: https://www.e-psikiyatri.com/legastenik-cocuklar

 

DİSLEKSİ NEDİR?

DİSLEKSİ NEDİR?

Belirtileri ve Tedavisi

Disleksi nedir, “Özel öğrenme güçlüğü” olarak adlandırılan disleksi, okul öncesi dönemde belirtiler vermesine rağmen en çok ilkokul döneminde belirgin hale gelmektedir. 

Disleksi Belirtileri Nelerdir?

·       Harflerin anlamakta güçlük çekme

·       Harf sırasını atlama

·       Benzer eş sesli harfleri karıştırma

·       Okuma esnasında bir sonraki alt satıra geçmede zorluk

·       Hece tekrarları yapma

·       Harfleri okurken, yazarken harflerin yerini değiştirme

Çocuğun yaşıtlarına göre geç okuyup yazması disleksi belirtisi olabilir.

Disleksi Belirtileri 

·       Disleksi belirtileri, özgül öğrenme bozukluklarının alt tipi olan okuma bozukluğu olarak bilinen disleksinin belirtileri olarak tanımlanabilir. 

·        Disleksi belirtileri, çocukluklarda görülen ve sağ-sol ayrımının yapılamadığı disleksi bozukluğunun belirtileridir. DEHB ile birlikte seyredebilir. (DEHB: Dikkat eksikliği bozukluğu ve hiperaktive belirtileri)

·       Disleksi belirtileri, öğrenme becerilerindeki güçlüklerdir.

·       Özgül öğrenme güçlüklerinin 3 farklı alt grubu vardır. Bunlardan ilki okuma bozukluğu olan disleksi adındaki bozukluktur. Diğerleri ise yazılı anlatım bozukluğu olan disgrafi ve matematik bozukluğu olan diskalkulidir. 

·       Disleksi belirtileri bazen genetik faktörlerden dolayı ortaya çıkabilmektedir. Sadece genetik faktörler değil çevresel faktörlerde disleksinin oluşum sebepleri arasında yer alır. Çevresel faktörlere örnek olarak prematüre doğum, annenin hamilelikte bebeği nikotine ve alkole maruz bırakması, dengesiz ve düzensiz beslenme gibi etmenler olabilir. Disleksi kalıtsal olabilir. Ailede bir bireyin disleksi olması disleksi riski taşındığı ifade edebilir.

·       Disleksi belirtileri anaokulu döneminde fark edilebilir, bu dönemde fark edilmeyen disleksi ilkokula başlandığında bir zekâ geriliği ya da zihinsel problemler olmadığı halde yaşıtlarından geri kalma, aldığı eğitimde geri bildirim yapamama ile kendini gösterir.

·       Disleksi belirtileri gösteren çocuklar içe kapanıklık, iletişim kuramama gibi sorunlar da yaşarlar. Aile ya da ilgili öğretmen tarafından ilköğretimde bu belirtiler fark edilir. 

Disleksi çocukların yanlış yazma, okuma ve okuduğunu anlamaktaki problemleridir.

Disleksi belirtileri ilk olarak çocuğun konuşmaya geç başlaması olabilir.

Fakat bu durum aileler için çoğu zaman sorun teşkil etmeyebilir.

Konuşmaya başladıktan sonra ise çocuk kelimelerin telaffuzunda zorlanır, kelime hafızası olması gerektiğinden daha azdır.

Yaş ilerledikçe belirtilerde değişmekte ve artmaktadır.

İlkokul döneminde daha çok harfler doğru yazım biçiminin tam tersi şekilde aynadaki yansıması gibi yazılır. Harflerde geçerli olan bu durum sayılar içinde aynı şekilde geçerlidir.

Disleksi belirtileri gösteren çocuklar okurken hecelerler, satır takibi yapamazlar, satır atlamamak için parmaklarıyla takip etmek zorunda kalabilirler.

Yazarken yazım hatalarıyla dolu cümleler kurarlar.

Bu ve buna benzer belirtiler gösterirler.

Disleksi kimi zamanda dikkat eksikliği ve hiperaktivite belirtileriyle de birlikte seyredebilir.

Hatta kimi zaman dikkatsiz, odaklanamıyor, dikkatini toplayamıyor gibi düşüncelerde düşündürebilir ve DEHB olduğu düşünülebilir.

Bu durumda çocuğun iyi gözlemlenmesi gereklidir ve diğer hastalıklarla karıştırmadan doğru tanılanması ve tedavisinin yapılması gereklidir. 

DİSLEKSİ KAÇA AYRILIR?

Öğrenme sorunları birçok alanda görülebilmekle birlikte akademik olarak temelde 

·       Okuma bozukluğu (disleksi), 

·       Yazılı anlatım bozukluğu (disgrafi), 

·       Matematik bozukluğu (diskalkuli) şeklinde üç ana grup olarak özetlenebilir. 

Disleksisi olan bireylerin sözcükleri doğru okuma, okuduğunu anlama ve okuma hızlarında problemler vardır. Okuma yazmayı öğrenmede yaşıtlarına göre gecikme görülür.

Okurken yanlış ve yavaş okuma, harf, hece ve satır atlama sıktır.

Okuduğunu anlamada güçlük çekerler.
Disleksi genetik ve çevresel etkenlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkabilir. 
Disleksisi olan bireylerin ailesinde Özgül Öğrenme Bozukluğu görülme sıklığı normale göre daha fazladır. 

DİSLEKSİ NE ZAMAN ORTAYA ÇIKAR?

Okul döneminde ortaya çıkıyor

Okul öncesi dönemde belirtiler veren disleksinin belirgin hale geldiği dönem genellikle örgün eğitimin başladığı yıllar olan okul yıllarıdır. 
Akademik becerilerde zorluklar süreklilik gösterir.

İlkokul 1’de okuma yazma öğrenimi sırasında yaşıtlarına göre okuması geciken bu çocuklar, sonraki yıllarda yavaş okuma, yanlış okuma ve okuduğunu anlamama gibi sorunlar yaşarlar. 
Disleksi nörogelişimsel bir bozukluk olan Özgül Öğrenme Bozukluğu’nun bir alt tipidir.

Nörogelişimsel bozukluklar genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu gelişimin erken dönemlerinde ortaya çıkar ve genellikle yaşam boyu süren durumlardır.

Yani bir çocuk sonradan disleksi olmaz ancak etkilenen akademik becerilere olan gereksinimler bireyin kısıtlı olan yeterliliğini aşana kadar belirgin hale gelmeyebilir.

Yani belirtilerin belirginleşmesi her çocukta aynı dönemde olmaz.
Disleksi sorunu olan çocuklar özel ve zor yaşantıladıkları problemlerden dolayı uyum sorunu yaşarlar.

Eğer bu özel durumları fark edilip gerekli ve yeterli destek sunulmaz ise farklı psikiyatrik hastalıklar görülebilir.
Genellikle normal sınıfta ya normal ya da kaynaştırma eğitimi alırlar.

Bazı çocuklar bunun yanında ek özel eğitime ihtiyaç duyabilirler. 

Sosyal becerilerde sorunlar yaşayabilirler

Disleksisi olan bireylerin sadece akademik alanda değil hayatın başka alanlarında da sorunlar yaşayabilir. Bunlardan biri sosyal becerilerde yaşadıkları problemlerdir.

Kendilerini uygun ifade etme konusunda sorun yaşayabilirler. 
Eğer uygun zamanda tanınmamış ve gerekli destek sunulmamış ise uzun yıllardır süren çaba ve akademik zorluklar sonucunda;

·       Depresif, 

·       Kaygılı 

·       Benlik saygısı düşük bireyler olabilir. 

·       Kişiler arası ilişkilerde sorunlar görülmeye başlar. 

Disleksisi Olan Çocuğa Aile Nasıl Yaklaşmalıdır?

·       Çocuğunun gelişimini yakından takip eden her aile farklılık gördüğünde bu durumu tanımlamak için bir uzmana başvurmalıdır. 

·       Çocuğa destek veren olumlu bir çevre ortamı hazırlanmalıdır. 

·       Uzman ile birlikte çocuğuna yaşadığı problemi uygun dille anlatıp, güçlü ve zayıf yönlerini fark etmesini sağlanmalıdır. 

·       Destekleyici ve cesaret verici olmalı, olumlu ve güçlü yönlerini vurgulamalıdır.

·       Öğretmenleriyle olan iletişim güçlü tutulmalıdır. 

·       En önemlisi çocuklarını başka çocuklarla kıyaslamamalıdır.

Dislekside zeka problemi yoktur

Toplumda disleksisi olan bireylerin zeka problemi olduğuna dair yanlış bir kanı vardır.

Buna en önemli kanıt disleksili olduğu bilinen Einstein,  Leonardo da Vinci, Rodin, Churcill ve Cher gibi bilim adamları ve sanatçılardır.

Bu bireylerde zeka tamamen normal veya üstün olabilir.

Buradaki problem beyindeki öğrenme bölgelerindeki sorunlar sonucunda ortaya çıkan öğrenme sorunudur. 

Öğretmenlere de bu konuda görevler düşmektedir.

Eğitim uzman kişiler tarafından verilmelidir.

·       Çocuğun okuma seviyesini tespit ettikten sonra tümden gelim yöntemini kullanmaları faydalıdır. 

·       Sık sık tekrarlama yapmalıdırlar.

·       Sabırlı ve olumlu tutum içinde olmaları, güdüleyici ve teşvik edici olmaları süreci olumlu etkiler.

·       Bu çocukların dikkati çabuk dağıldığından kısa çalışmalar daha etkilidir. 

·       Dikkati arttırıcı etkinlikler ve hafıza oyunları da destekleyici olarak kullanılabilir. 

Disleksi Tedavisi

Disleksi bir hastalık değildir, altta yatan herhangi psikiyatrik rahatsızlık yoksa özel eğitim ile düzelebilir.

·       Disleksi ve tüm öğrenme güçlüklerinin tedavisi eğitimdir. 

·       Özel eğitim okulda verilenden farklıdır çocuk normal bir okulda eğitime devam ederken yanı sıra bireysel ya da grup halinde özel bir eğitime alınır. 

·       Eğitim bu alanda uzmanlaşmış kişiler tarafından verilmelidir. 

·       Öğrenme güçlüğünü ortadan kaldıracak ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Ancak eşlik eden psikiyatrik bir hastalık (kaygı bozukluğu, depresyon vs.) varsa onların tedavisi önemlidir.

·       Dikkat eksikliği eşlik eden bireylerde dikkati artıracak ilaçlar kullanılabilir. 

·       Disleksinin şiddetine göre sunulan eğitim desteğinin süresi ve yoğunluğu değişir. Hafif düzeydeki olgularda kısa süreli eğitim desteği bile yeterliyken; ağır vakalarda destek sürmesine rağmen akademik zorluklar devam edebilir.

Disleksi tedavisi, özgül öğrenme güçlüklerinin alt tipi olan konuşma bozukluklarının (disleksi) giderilmesinin amaçlanması ve tedavisidir.
Disleksi belirtileri ilkokul döneminde kesin olarak kendini gösterir.

Çünkü bu dönemde çocuk okuma-yazma öğrenmeye başlar fakat disleksiden dolayı normal öğrenmesi gerektiği gibi öğrenemez, okuyamaz ve yazamaz.

Bu çocuklar kendilerinde bir değişiklik olduğunun farkındadır ancak aile ve öğretmen tarafından henüz fark edilmediğinden bu durum onların kendini soyutlama ihtiyacı hissetmesine neden olur.

Disleksisi olan çocuklar duygusal ve sosyal yönden bağ kuramaz, bulundukları ortamla uygunluk sağlayamaz. Disleksiden dolayı bu çocuklarda okul fobisi de görülür.

Okul fobisine disleksi dışında dikkat eksikliği ya da diğer öğrenme güçlüklerinin de neden olduğu bilinmelidir.
Bu belirtiler çoğu zaman aile tarafından değil de öğretmen tarafından fark edilir.

Öğretmen bu durumda çocuğu belirli bir süre gözlemler ve bir problem olduğundan emin olur.

Bu durumu çocuğun ailesi ile paylaşır.

Aile bir uzmana danışır ve gerekli testler sonucunda disleksi tanısı konulur.

Tanıdan sonra disleksinin neden kaynaklandığının tespit edilmesi önem taşımaktadır.

Disleksi nedeni disleksi tedavisinin planının belirleyicisidir.

Disleksinin nedeni temel hafıza sorunu, görsel ya da işitsel algıdaki farkındalık ya da kısa süreli bellek sorunları olabilir.

Bunların dışında disleksinin nedeni beyindeki uzay algısının değişiklikleri de olabilir.  

Örneğin zemin kayabilir.

Zemin kaydığı durumda görme değişir buda yazma ve okumayı etkiler.

‘Ve’ kelimesini ‘ev’ olarak görür ‘macera’ kelimesini ‘mecra’ olarak okur gibi.
Disleksi yaşam boyu süren bir bozukluktur.

Bu sebeple mutlaka tespit edilip tedavi edilmelidir.

Disleksi net bir tedavisi olan bir bozukluk değildir.

Fakat çeşitli terapilerle ve verilecek özel eğitimle tedavi edilebilir.

Disleksi tedavisinde eğitsel terapi ile çocuğun tedavi edilmesi amaçlanır.

Eğitsel terapi beş duyu organının algılamasının geliştirilmesidir.

Dinleme, konuşma, yazma, okuma becerilerinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesidir.

Disleksi tedavisinde ilaç kullanımı yoktur.

Fakat disleksi ile birlikte seyreden diğer psikiyatrik hastalıklar varsa bu hastalıkların tedavisi için ilaç kullanımı tavsiye edilebilir.

Disleksi tedavisi her birey için özel olarak planlanır.

Disleksi tedavisi aile, öğretmen, terapist ve yakın çevrenin etkileşimiyle gerçekleştirildiğinde daha etkili sonuçlar elde edilir.

Disleksi tedavisi uygulandığında disleksinin ortadan kalktığı görülür ve bu sayede bireyin akademik hayatı sorunsuz ilerler ve sosyal hayata katılımı sağlanır.

.                        KAYNAK: https://npistanbul.com/cocuk-ergen-psikiyatrisi/disleksi